Αξιότιμε κύριε πρόεδρε, κ. Σωτηρόπουλε ευχαριστούμε για την τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχουμε στο 3ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο υπό τον τίτλο: “Χειρουργική Ογκολογία Πεπτικού & Μεταμοσχεύσεις: Θεραπευτικές εξελίξεις και σύγχρονες τεχνικές, με την συμμετοχή πλειάδας διακεκριμένων επιστημόνων που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε.
Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα εδώ εκπροσωπώντας την Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών και να παρουσιάσω τα κυριότερα Διοικητικά και καθημερινά θέματα μετά από μεταμόσχευση νεφρού.
Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα η μεταμόσχευση αποτελεί τη μόνη θεραπευτική λύση για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας τελικού σταδίου συμπαγών οργάνων όπως της καρδιάς, του ήπατος, του πνεύμονα, του παγκρέατος και την πιο αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου.
Η εικόνα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας παρουσιάζει μια αυξητική τάση τα τελευταία τέσσερα χρόνια 2021-2024 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια όπως αποτυπώνεται στα στατιστικά στοιχεία του ΕΟΜ, η οποία πρέπει να σταθεροποιηθεί και να αυξηθεί. Με βάσει τα απολογιστικά στοιχεία του ΕΟΜ αυξήθηκε ο αριθμός των Αναφερθέντων Εγκεφαλικών Θανάτων και των αξιοποιηθέντων δοτών, βελτιώθηκε ο δείκτης δωρεάς ανά εκατομμύριο πληθυσμού ο οποίος βρίσκεται στο 10,06 έναντι του μέσου όρου στην ΕΕ. που είναι 19,8.
Στην αντίστοιχη κατάταξη για τον δείκτη μεταμοσχεύσεων νεφρού από ζώντα δότη ανά εκατομμύριο πληθυσμού, κατέχουμε την 4η θέση με τιμή δείκτη 10,1 έναντι 6,6 του μέσου όρου στην ΕΕ.
Η θετική αυτή πορεία δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς όταν η χώρα μας υπολείπεται κοντά στις 10 μονάδες από το μέσο Ευρωπαϊκό όρο στις πτωματικές μεταμοσχεύσεις και όταν στην εθνική λίστα αναμονής για μεταμόσχευση νεφρού περιμένουν καρτερικά αρκετά χρόνια το χαρμόσυνο νέο, να βρεθεί το πολυπόθητο μόσχευμα για 1198 συνανθρώπους μας.
Ο δρόμος για την αύξηση των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας είναι μακρύς και χρειάζεται πρώτα και κύρια την εντατικοποίηση των προσπαθειών όλων, της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας, των συλλογών των ασθενών, την γενναιά στελέχωση των μεταμοσχευτικών κέντρων την αύξηση της χρηματοδότησης του προγράμματος μεταμοσχεύσεων και τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα των μεταμοσχεύσεων.
Κυρίες και κύριοι,
Η μεταμόσχευση αλλάζει ριζικά την ποιότητα ζωής των ασθενών προς το καλλίτερο, οι ασθενείς της ΧΝΑ που μεταμοσχεύονται εισέρχονται σε νέο κεφάλαιο της ζωής τους. Ξαναγεννιόνται καλούνται να διαχειριστούν την ζωή και την καθημερινότητα τους σαφώς με ευνοϊκότερους ορούς, με μεγαλύτερη ανεξαρτησία αλλά πάντα με την ισχυρή φαρμακευτική αγωγή τους. Εκτός από την τακτική φαρμακευτική αγωγή τους έχουν να αντιμετωπίσουν καθημερινά διοικητικά και οργανωτικά και οικονομικά προβλήματα. Τα κυριότερα των οποίων είναι:
1.Oι πεπαλαιωμένες, περιορισμένες κτηριακές υποδομές νοσηλείας των μεταμοσχευτικών κέντρων, των νεφρολογικών κλινικών και των εξωτερικών ιατρείων. Οι υποδομές που εξυπηρετούν σήμερα τους 3187 μεταμοσχευμένους νεφρού κατανεμημένους στα 5 μεταμοσχεύτηκα κέντρα της χώρας μας είναι οι ιδίες που ήταν πριν 40 χρόνια, όταν οι μεταμοσχευμένοι ήταν λιγότεροι από 100, θα ήταν άδικο να μην αναφέρουμε ότι υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως το Λαϊκό Νοσοκομείο που ανάπλασε την μονάδα μεταμοσχεύσεων και την νεφρολογική μονάδα καθώς και την μονάδα του Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών.
2.Η μεγάλη ΥΠΟ στελέχωση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των Δημόσιων Νοσοκομείων όπως νεφρολόγων χειρουργών μεταμόσχευσης, αναισθησιολόγων, εντατικολόγων, τεχνολόγων κλπ. για την παρακολούθηση των μεταμοσχευμένων. Αναφέρω χαρακτηριστικά την μονάδα μεταμόσχευσης του Ευαγγελισμού που αντιμετωπίζει πρόβλημα βιωσιμότητας και λειτουργίας λόγω του γεγονότος ότι υποστηρίζεται σήμερα από ένα χειρουργό ο οποίος συνταξιοδοτείται στο τέλος του χρόνου και έως σήμερα πάρα τις διαβεβαιώσεις το Υπουργείο Υγείας δεν έχει προχωρήσει στην προκήρυξη θεσμών χειρουργών που θα στελεχώσουν την μονάδα και θα εξασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της.
Βασικές αίτιες της ΥΠΟ στελέχωσης αποτελούν Οι συνταξιοδοτήσεις που δεν καλύπτονται από ισάριθμες προσλήψεις. Η σταδιακή έξοδος προς τον ιδιωτικό τομέα, μεγάλου αριθμού ιατρών και νοσηλευτών, με στόχο την αναζήτηση υψηλότερων – αξιοπρεπών αμοιβών, καθώς και ευνοϊκότερων συνθηκών εργασίας και οι ελάχιστες προσλήψεις με το σταγονόμετρο, αδυνατούν να καλύψουν τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες.
Το υφιστάμενο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των μεταμοσευτικών κέντρων πάρα τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του, αδυνατεί να καλύψει τον τεράστιο όγκο του ιατρικού έργου. Και σαν να μην φτάνουν όλα αυτά έχει επιφορτιστεί και με την συνταγογράφηση των φαρμάκων μεγάλου αριθμού μεταμοσχευμένων.
Από Οργανωτικές αδυναμίες κάποιων νοσοκομείων παρατηρείται μεγάλη ταλαιπωρία των μεταμοσχευμένων νεφρού αφού πρέπει να προσέρχονται δυο ημέρες για την τακτική παρακολούθηση τους, την μια ημέρα για αιμοληψία και σε άλλη ημερομηνία για εξέταση από τον θεράποντα γιατρό τους.
Για τους μεταμοσχευμένους της Περιφέρειας αυτό συνεπάγεται επιπλέον οικονομικό κόστος. Θα πρέπει να αναζητηθούν και να αξιοποιηθούν βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε κάποια μεταμοσχεύτηκα κέντρα αλλά και στο εξωτερικό που μειώνουν σε μια ημέρα την επίσκεψη και τους χρόνους αναμονής των μεταμοσχευμένων νεφρού.
3.Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα που απασχόλει τους μεταμοσχευμένους νεφρού είναι το Νοσοκομείο αναφοράς σε έκτακτες περιπτώσεις .
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε έκτακτου περιστατικού της υγείας των Μεταμοσχευμένων εκ Νεφρού ασθενών, προϋποθέτει την άμεση εξέταση τους από κατάλληλα εξειδικευμένο και έμπειρο ιατρικό προσωπικό. Το εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό των νοσοκομείων αυτών διαθέτει, επίσης, άμεση πρόσβαση στο πλήρες ιστορικό των ασθενών, λόγω της παρακολούθησης τους στα Νοσοκομεία αυτά. Κατά συνέπεια, θα περιοριστεί δραστικά η πολύωρη αναμονή / ταλαιπωρία την οποία υφίστανται σήμερα οι Μεταμοσχευμένοι εκ Νεφρού ασθενείς όταν απευθύνονται στα ΤΕΠ των εφημερευόντων Νοσοκομείων τις ώρες και ημέρες ,όταν δεν εφημερεύουν τα μεταμοσχεύτηκα κέντρα ιδιαιτέρα τα Σάββατο-κυριακα και τις αργίες. Τρέμουμε στη ιδέα να νοσήσουμε τις αργίες τα Σάββατο-κυριακο που δεν εφημερεύουν τα μεταμοσχευτικα κέντρα . Προς τον σκοπό αυτό, είναι σκόπιμο τα Νοσοκομεία, στα οποία λειτουργούν Μονάδες Μεταμόσχευσης Νεφρού, να οριστούν ως Νοσοκομεία Αναφοράς, κατά τα διεθνή πρότυπα, ώστε να απευθύνονται σε αυτά οι Μεταμοσχευμένοι εκ Νεφρού ασθενείς όλες τις ημέρες και ώρες ανεξαρτήτου εφημερίας .
4.Φαρμακα μεταμοσχευμένων
Η ακολουθούμενη πολιτική στο χώρο του φαρμάκου με τις προκλητικές αυξήσεις σε εκατοντάδες φάρμακα, οι μετατάξεις φαρμάκων από την θετική στην αρνητική λίστα, η πλήρη απόσυρση των φθηνότερων φαρμάκων από την ελληνική αγορά και αντικατάστασή τους από άλλα πολύ ακριβότερα, οι παράλληλες εξαγωγές από τις φαρμακαποθήκες δημιουργώντας τεράστιες ελλείψεις σε βασικά φάρμακα και συνθέτουν ένα δυστοπικό τοπίο στο χώρο του φαρμάκου.
Οι Μεταμοσχευμένοι εκ Νεφρού ασθενείς λαμβάνουν συστηματικά φαρμακευτική αγωγή που περιλαμβάνει τα φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ), τα οποία χορηγούνται από τα Φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ δωρεάν. Το υφιστάμενο δίκτυο διανομής των φαρμάκων αυτών, είναι περιορισμένο αριθμητικά, αλλά και ανεπαρκές χωροταξικά. Υπάρχουν 5 μόνον Φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ στην Αττική με απουσία σε μεγάλες γεωγραφικές περιοχές όπως Ανατολική Αττική, Κυκλάδες κ.α. Έτσι δημιουργείται συνωστισμός και πολύωρες αναμονές στην προμήθεια των φαρμάκων, καθώς και σημαντική οικονομική επιβάρυνση από τις μετακινήσεις για την παραλαβή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η διατήρηση και η ενίσχυση της στελέχωσης του δικτύου των Φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την μακροπρόθεσμη ασφάλεια του συστήματος διανομής των ΦΥΚ. Για την αποσυμφόρηση της προαναφερθείσας κατάστασης και στο πλαίσιο του επικείμενου ανασχεδιασμού των καναλιών διανομής των ΦΥΚ θα πρέπει οι Μεταμοσχευμένοι Ασθενείς συμπαγών οργάνων, καθώς και όλοι οι Νεφροπαθείς Τελικού Σταδίου, να περιληφθούν στην κατ΄ οικον. δωρεάν διανομή των ΦΥΚ.
Οι Μεταμοσχευμένοι εκ Νεφρού (όπως και όλοι οι Νεφροπαθείς Τελικού Σταδίου), δεν καταβάλλουν συμμετοχή επί της τιμής αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ, για υπόλοιπα φάρμακα που χορηγούνται από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Εντούτοις, η μη καταβολή συμμετοχής επί της τιμής αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ δεν συνεπάγεται μηδενικό κόστος για την προμήθεια των φαρμάκων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κατάστασής τους, αφού πολύ συχνά η ασφαλιστική τιμή αποζημίωσης των φαρμάκων αυτών από τον ΕΟΠΥΥ είναι μικρότερη από την λιανική τιμή πώλησης τους. Κατά συνέπεια, οι Μεταμοσχευμένοι εκ Νεφρού (όπως και όλοι οι Νεφροπαθείς Τελικού Σταδίου) αλλά και οι μεταμοσχευμένοι των άλλων οργάνων, κατά την προμήθεια αρκετών φαρμάκων, που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κατάστασής τους, πρέπει να καταβάλουν σημαντικά ποσά ανά μήνα για την διαφορά μεταξύ της λιανικής τιμής κάθε φαρμάκου και της ασφαλιστικής τιμής αποζημίωσης του από τον ΕΟΠΥΥ στα πρωτότυπα φάρμακα. Σημειωτέων ότι αρκετά πρωτότυπα σκευάσματα δεν έχουν γενόσημα, αλλά και η επιβάρυνση στα γενόσημα αθροιστικά είναι μεγάλη.
Για τον ουσιαστικό περιορισμό, ή / και πρακτικά μηδενισμό του κόστους προμήθειας των φαρμάκων, είναι απαραίτητο να μηδενιστεί η οικονομική τους επιβάρυνση για όλα τα φάρμακα που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση της πρωτογενούς η δευτερογενών παθήσεων που προκύπτουν σε όλους τους μεταμοσχευμένους και τους ασθενείς της χρόνιας ανεπάρκειας τελικού σταδίου.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ πολύ συνοπτικά ότι οι μεταμοσχευμένοι αλλά και άλλες μεγάλες κατηγορίες με χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν, μετά την μακροχρόνια οικονομική κρίση αυτόν τον πρωτοφανή πληθωρισμό με την ακρίβεια στα προϊόντα, τα φάρμακα, στην ενέργεια, στα καύσιμα, στα ενοίκια κ.α., που καθιστά αδύνατη ακόμα και την κάλυψη των βασικών καθημερινών τους αναγκών, καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν σε μόνιμη βάση το πρόσθετο κόστος που επιφέρει η αναπηρία τους.
Τα πενιχρά κοινωνικά επιδόματα που χορηγούνται δεν επαρκούν να καλύψουν βασικές ανάγκες και θα πρέπει άμεσα η πολιτεία να τα αναπροσαρμόσει ώστε να μπορούν να επιτελέσουν το σκοπό για τον οποίο δίνονται.
Ευχαριστώ
